31.3.13

On The Road :: Yolda Sorular Vardı


Babasının ölümünden sonra annesiyle birlikte bir evde yaşayan, ama özgürlüğe aç ruhu hep dışarlarda dolaşan, aklı fikri ise bir gün yazacağı o mühim roman için fazla mesai yapan bir genç oğlandır Sal Paradise (Sam Riley)..

Kendisine 'Ruh ateşleyici' denebilecek bir acayip adam olan Dean Moriarty (Garrett Hedlund) ile tanıştıktan sonra, Sal'in bedeni de ruhuna ayak uyduracak; bir yandan, ABD'yi doğudan-batıya, kuzeyden-güneye arşınlarlarken, öte yandan da tüm yaşadıkları koca bir romana dönüşecektir: Yolda..

Kitabın arka kapağındaki şu yazı her şeyi özetliyor aslında; hem romanı, hem de filmi..

"Neal, Kerouac, diğerleri
Kimi şair, kimi yazar, kimi serseri
Bir avuç arkadaştılar
Düzenden uzakta, başka bir hayatın peşinde
Amerika'yı baştan başa katettiler


Bazen tek başlarına, bazen bir arabaya tıkışıp dostlarıyla
Bazen bir otostopçuyla
Ya da âşık oldukları bir kadınla
Yolda özgürlük vardı
Yolda hayatın anlamı
Yolda aşk vardı ve bazen sadece seks
Yolda parasızlık, açlık vardı
Bazen çözümsüzlük, kargaşa, kalleşlik
Yolda bir arayış vardı, arayıp da bulamayış
Yolda sorular vardı, çoğu cevapsız
Ve yolda çoğu zaman masmavi bir gökyüzü
Zümrüt yeşili çayırlar
Ve sonsuz bir kızıllık vardı
Yolda caz vardı,
Cazın tanrıları ve ruhlara işleyen ritmler
Onlar 'beat kuşağı'ydılar
Farklıydılar, özgürdüler, düzenin dışındaydılar
Ve hep yoldaydılar.."




Filmin aynı zamanda 'enerji kaynağı' da olan Dean'in üzerinde biraz durmak şart..
Küçük yaşta kaybettiğinden- annesiz ve ailesiz büyüyen, ortada pek görünmeyen alkolik babasını, sokaktaki berduşlar arasında aramaktan yorulan bu genç ve yakışıklı adam, tüm hayat yoksunluklarını, her anlamda aşırılıklarla gidermeye çalışan hasta bir ruhtur..
Eski bir sabıkalıdır, yeni sabıkalara teşnedir..

Gördüğü her güzel kızı yatağa atmadan rahat edemeyen, 'kenarda tuttuğu' güzel bir karısı (Kirsten Dunst) olmasına karşın, azgın libidosunun kendisini her türlü sapkınlığa sürüklemesine de aldırmayan bu oğlanın, en önemli 'istikrar'ları, 'asıl sevgilisi' Marylou (Kristen Stewart) ile kankası Sal Paradise'dır..




Bin dokuz yüz kırklı yılları ellilere bağlayan yıllarda yaptığı uzun yolculukları ve yaşadıklarını bir romanda toplayan Jack Kerouac, Beat kuşağının babası olarak tohumlarını saçtığı aynı topraklarda, -altmışlı yıllarda- yeşerecek 'Çiçek Çocukları'nın da babasıdır hiç kuşkusuz..

Sal Paradise, aynı zamanda kitabın gerçek yazarı Jack Kerouac'ı temsil ederken, Dean Moriarty, Beat Kuşağı'nın önemli şairi Neal Cassady; ortak arkadaşlardan Carlo Marx, Howl'un yaratıcısı ve aynı kuşağın şairi Allen Ginsberg; Viggo Mortensen'in canlandırdığı Old Bull Lee de, Beat'in baba yazarlarından William S. Burroughs'dur aslında..




Diarios de Motocicleta (2004) gibi güzel bir filmin yönetmeni olarak hatırladığımız Walter Salles'in, oradaki 'yol filmi' tecrübesini burada da başarıyla değerlendirdiğini söylemek mümkün..

Franklyn (2008) ile hafızama kazınan Sam Riley yine gayet iyiyken, TRON: Legacy (2010)'nin yıldızı Garrett Hedlund ise mükemmel bir oyunculuk sergiliyor..

Filmin en önemli falsosu Kristen Stewart..
'Hür doğdum hür yaşarım / Kime ne kime ne' şarkısındaki, dilediğini yapan, dilediğinle yatan 'afet' Marylou rolündeki oyuncu -doğrusu- elinden geleni yapıyor, ama her göründüğünde de Twilight serisini akla getiriyor ki bu hiç de hoş olmuyor..
Keşke yerine daha az 'angaje' bir yüz seçilseymiş..




Beatnik neslinin kutsal kitabı, gelecek diğer nesillerin de en hakiki mürşidi olan bu kitap, beyaz perdeye daha iyi uyarlanamaz mıydı?
Elbette bu mümkün..
Ama bu tefsir de, o ibretlik menkıbeleri, o heyecanlı bedenlerin ateşini, o tozlu yolların kokusunu, o dumanlı hayatların ritmini sinema salonunda hissetmeye hazır -bencileyin- bir kitleyi gayet de memnun edecektir deyu düşünüyorum..
Hem de kırk yıl önce okunmuş, sayfaları eprimiş sahaf malı bir kitaptan akılda kalanları yeniden hatırlayarak..

Tamam.. Olaya duygusal baktığımı kabul ediyorum..
Veyahut melali anlamayan nesle aşina değilim..






3.5/5


On The Road / Yolda

Yönetmen: Walter Salles
Senaryo: Jack Kerouac (kitap), Jose Rivera (senaryo)
Tür: Macera, dram
Oyuncular: Sam Riley, Garrett Hedlund, Kristen Stewart
Yapım: Fransa-İngiltere-ABD-Brezilya, 2012, 124'