Arama Moturu :: Bir nevi 'Köy Seyirlik Oyunu'

Arama Moturu, medeniyetler beşiği eşsiz Anadolu coğrafyasının orta yerinde, sevimli bir kasabada geçen ve her biri kendileri için yaşamsal değerdeki bir şeyleri arayan bir avuç insanla birlikte, bu arayışları paraya dönüştüren girişimci ruhlu yeni yetme bir gencin öyküsünü anlatmaktadır. 

76 yaşındaki Musa Dede, kalan ömründe kendisine nefes arkadaşı olacak bir kadın aramaktadır. 
Sefil Hasan, babasından yadigâr “Sefil” lakabından kurtulmak için itibar aramaktadır. 
Karısıyla birlikte çilek tarlasına giderek çalışması gereken emekli öğretmen Fahri Hoca, her gün bir bahane bulup köyün kahvehanesine giderek belasını aramaktadır. 
Yaşadığı toprağın üzerinden umudunu keserek, bütün umutlarını toprağın altından çıkacaklara bağlayan Kanunsuz, define aramaktadır. 
Kasabanın azimli Belediye Başkanı, seçim zamanı seçmenlere verdiği sözü yerine getirebilmek için önünde bir sondajcı, arkasında bütün kasaba su aramaktadır. 
Belediye Başkanı’nın müteşebbis ruhlu yeni yetme oğlu Sırrı, elindeki bilgisayar ve internet aracılığıyla arama moturunu kullanarak köylünün bütün arayışlarını paraya dönüştürerek, internetten tanıştığı aşkının yanına gidebilme hayalleri kurmaktadır. 

Kasabanın giriş yolu üzerinde dört direk üzerine inşa ettikleri “Soğan ve Çilek Sarayı”nın sahipleri olan Mithat ve Kobra, bulduklarını düşünüp hiç aramayarak, her gün felekten gün çalmaktadırlar. Sırtında boya tezgahı, elinde enstrüman niyetine kullandığı tenekesiyle bütün arayanların “deli, uğursuz” diye kovduğu bir garip olan Tenekeci Mahmut, uhrevi bir gözle bütün arayanları izlemektedir.

Filmin adı, 'Arayanlar ya da Arananlar' da olabilirmiş..
Daha doğduğu gün anasının memesini arayarak bu işe başlayan insan evladının tüm hayatı hep bir şeyleri aramayla geçer dersek eğer, pek de abartmış olmayız sanırım..

Öte yandan, aradığı şeyi bulması, onun aramalarını durduracak da değildir; bir başkasını, onun daha iyisini ya da bunun daha da yenisini arayış hiç bitmeyecek gibidir..
Hem de ölünceye dek..
Bak Musa Dede'ye, yaş yetmiş ama araması bitmemiştir; yanında olup birlikte nefes alacağı, yalnızlığını gidereceği bir kadın yoldaş ararken her yola başvuracaktır o..

Arayanlar aynı zamanda Arananlardır; hiç kuşkusuz ki onlar ya bulacaktır aradıklarını ya da karşılayacaktır onları, aynen belaları!.

Kasabanın en gencinin elinden düşmeyen bilgisayarın, dolayısıyla da internet'in arama motorunu, Anadolu'nun bu garip köşesinde mukim, dertleri, özlemleri, hırsları farklı insanların muhtelif arayışlarıyla bi şekilde kaynaştıran filmin -ölçeği büyüterek baktığımızda- insanlığın bu kadim arayışına metaforik bir yaklaşım sunduğunu söylemek gayet mümkün..

Belli ki içinden gelip, köklerinden beslendiğinden çok iyi tanıdığı köy ve kasaba gerçeklerini -en acı taraflarıyla- bir bir önümüze koyduğu, önce Mommo, sonra da Meryem filmleriyle tanışarak, sinemasını -naçizane- takdir ettiğimiz Atalay Taşdiken'den, doğrusu hiç de beklemediğim bir çalışma oldu Arama Moturu..

Yine bir kasaba ve ahalisi söz konusu olsa da hem komedi olan türüyle, hem de -sanırım- tamamı amatörlerden / kasabalılardan oluşan oyuncu kadrosuyla, 'değişik' bir filme imza atan Taşdiken'in, eski başarısını -maalesef- kesintiye uğrattığı da bir gerçek..

Biraz zorlarsak eğer- Anadolu'nun 'köy tiyatrosu' olarak nitelendirebileceğimiz 'Köy Seyirlik Oyunları'nın sinemasal bir yorumuna benzetmenin mümkün olduğu Arama Moturu, "Bir yönetmen, eldeki bunca amatör oyuncuyla anca bu kadar başarılı olabilirdi; keşke onları bazı profesyonellerle desteklemeyi bi düşünseydi" dedirtiyor..

Bir komedide, arka arkaya söz ve durum tekrarlamaları, izleyiciyi -ister istemez- güldürebilmenin garantili bir yoludur; ancak, bunun da bir haddi vardır..
İşte bu tekrarların abartılması -tıpkı bu filmde olduğu gibi- güldürmekten ziyade sıkıcı bir durum yaratır maalesef..

Buna benzer olumsuzluk ve eksiklikler Arama Moturu'nu vasatlığa mahkum ederken -yine de film- kendine avrat arayan Musa Dede'nin halleri; bol miktardaki oyrolarıyla 'sefil' itibarını düzeltmek üzre memleketine gelen, bunu başaramayınca da sinirini, kırlarda kaşık havasıyla tek başına oynayarak atmaya çalışan 'Alamancı' tiplemesi ve köy girişine açtıkları manav tezgahının başında sürekli 'rakılanan' sevimli ikilinin muhabbetleriyle, güldürmeyi başarıyor..

Arama Moturu

Senarist - Yönetmen: Atalay Taşdiken
Oyuncular: Mehmet Çiğdem, Mahmut Uyanık, Rahim Yalçın, Musa Çınar 
Yapım: 2016, Türkiye

2.5 / 5